Κι έρχεται μια στιγμή που θέλεις ένα διάλειμμα από την λογοτεχνία, έχεις ανάγκη για κάτι πιο θεωρητικό, πιο "του επαγγέλματος" και δεν μπορείς παρά να ενδώσεις στην διάθεσή σου.
Η αρχή έγινε με το "Ο μύθος της γενιά του '30" (Πόλις, 2011). Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το ότι ο καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Birmigham Δημήτρης Τζιόβας επιχειρεί/τολμά μια ανάλυση κι αναθεώρηση της γενιάς-μύθου που αποτελεί σημείο αναφοράς των πολιτισμικών και ιδεολογικών εξελίξεων στην Ελλάδα μέχρι σήμερα παρ' όλη την αμφισβήτιση και τις επιθέσεις που δέχθηκε. Ακόμη δεν το έχω τελειώσει γιατί μου αρέσει να το διαβάζω με "στάσεις" και να επιστρέφω.
Μου πήρε μια-δυο μέρες να διαβάσω το "Τhe Element" (Penguin, 2009) και ομολογώ ότι ευχαριστήθηκα πολύ την ανάγνωσή του. Ο Ken Robinson, θεωρητικός της εκπαίδευσης και Σύμβουλος για θέματα (και δημόσιας) εκπαίδευσης, ξέρει να αφηγείται τα πολλά και διαφορετικά πρόσωπα της δημιουργικότητας και με απτά παραδείγματα να αποδεικνύει πως η αποδοχή και η ενθάρρυνση είναι ιδιαίτερα κρίσιμες σε εκείνα τα παιδιά που κάποια στιγμή διαπιστώνουν πως δεν εντάσσονται στο σύνηθες σχήμα της κοινής, δημόσιας εκπαίδευσης.
Kατέληξα στο "Τα χαμένα παιδιά μας" (Πόλις, 2006 - μτφρ.Ξένια Σκούρα, πρόλογος του εκπαιδευτικού Σταύρου Ζουμπουλάκη) της Γαλλίδας εκπαιδευτικού και δημοσιογράφου Νατάσα Πολονύ μετά από μια παλιά πρόταση του navarino-s. Πρόκειται για ένα βιβλίο με τολμηρό κι εμπεριστατωμένο λόγο, ένα βιβλίο "θυμωμένο" που θίγει το πολύ σύγχρονο θέμα της δημόσιας εκπαίδευσης. Θα ήταν πραγματικά άδικο να εκληφθεί ως οπισθοδρομικό ή συντηρητικό επειδή η συγγραφέας του υπερασπίζεται την εκπαίδευση των μαθητών των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων θεωρώντας απολύτως απαραίτητη την μετάδοση της ιστορικής μνήμης, της παράδοσης και της κάθε μορφής πολιτισμού μέσω της διδασκαλίας της Ιστορίας. Το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί και ως μνεία υπέρ των Ανθρωπιστικών Σπουδών που θεωρούνται πια σχεδόν περιττές στην εκπαίδευση. Ας ληφθεί υπ' όψιν πως η συγγραφέας αναλύει και βάλλει κατά του περιεχομένου του εκπαιδευτικού προγράμματος κι όχι με τον τρόπο που αυτό θα διδαχθεί.
Προφανώς το πρώτο βιβλίο το διάβασα -και το διαβάζω ακόμη- από δική μου, αναγνωστική περιέργεια ενώ τα δύο επόμενα για λόγους καθαρά επαγγελματικούς. Και τα τρία όμως, εκτός του ότι αξίζουν τον χρόνο και το ενδιαφέρον σας, μπορούν να λειτουργήσουν και ως ένας ενιαίος οδηγός για την εκπαίδευση: η δημιουργικότητα -που αναδεικνύουν τα δύο πρώτα βιβλία- σε συνδυασμό με την γνώση του παρελθόντος που προασπίζεται το τρίτο παρέχουν το τόσο αναγκαίο "λίπασμα" που χρειάζονται τα "δεντράκια" μας για να μεγαλώσουν και να καρποφορήσουν.