Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012








Still listening...






"Έκανα το βλέμμα μου αυτί και του 'λεγα να κάτσει καλά και ν' ακούσει το "Σαν Μαγεμένο Το Μυαλό Μου Φτερουγίζει", ν' ακούσει το θρόισμα των φύλλων σ' ένα κακομεταφρασμένο ποίημα του Πεσσόα, ν' ακούσει το τρίξιμο των ξύλων της πυράς σε μια προσκοπική κατασκήνωση, ν' ακούσει το Adagio του Αλμπινόνι χωρίς να βγάζει κιχ, ν' ακούσει τη βραχνή φωνή  της Μάρθας να ψιθυρίζει,  ν' ακούσει τα γέλια και τα κλάματα μιας δεκαετίας, ν' ακούσει τον ορυμαγχό των πρώτων οδομαχίών, ν' ακούσει  ξανά  το "It's what I Am Doing When I Miss You" με τον Michael Petrucciani (εννέα  λεπτά, παρακαλώ, και σαράντα έξι δεύτερα, κι απαγορεύονται ρητώς οι περικοπές), ν' ακούσει τον κόκκινο άνεμο, ν' αφουγκραστεί, σαν τους Ινδιάνους, τη χλόη να βλασταίνει, ν' αφουγκραστεί σαν τους ερωτευμένους τον ήχο που αφήνουν τα δάκρυα όταν κυλάνε στα μάγουλα."

Δεν είναι εύκολο να γράψεις για  τον "Διασυρμό" (2012, βιβλιοπωλείον της Εστίας), το πρόσφατο μυθιστόρημα του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη  απ' όπου και το ποιό πάνω απόσπασμα.

Για αρχή, θα έλεγα πως ο Νίκος Βελής, ένας ατρόμητος μέσα στις ανθρώπινες αδυναμίες του λόγιος flaneur,  είναι το συγγραφικό άλλοθι του συγγραφέα ώστε αυτός να ξετυλίξει με φόρα το νήμα της ζωής του από το βάθος της δεκαετίας του '80  μέχρι το πολύ πρόσφατο παρελθόν. Μόνο που τούτη η έκφραση -συγγραφικό άλλοθι-  όπως και τo εναλλακτικό  "πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος"  μού φαίνονται κατά κάποιο τρόπο άστοχα  στην περίπτωση του "Διασυρμού" διότι ο  Νίκος Βελής περιστοιχίζεται από φίλους και γνωστούς του, θρυλικά στέκια της Αθήνας και  σχέσεις και ταξίδια -αστικά, υπεραστικά, ψυχικά, πνευματικά, κ.ά.-,  και βεβαίως τα πανταχού παρόντα βιβλία και οι συγγραφείς τους, η μουσική και το αλκοόλ που έχουν ισότιμη παρουσία στο κείμενο με τον Βελή και συνεπώς δεν πρόκειται για μυθιστόρημα του ενός. 

Κι αφετέρου, δεν νομίζω πως ο Γ.-'Ι.Μπαμπασάκης  έχει ανάγκη κάποιου είδους άλλοθι για να γράψει - το σχεδόν αδάμαστο élan vital και η ειλικρίνεια που απορρέουν από το κείμενο είναι αυθύπαρκτα κι αρκετά ισχυρές αφορμές. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω τον όρο "alter ego" αλλά μόνο ως μία συγγραφική συνθήκη που διευκολύνει το στυλό του συγγραφέα και το απελευθερώνει από τους όποιους κριτικούς κι αναγνωστικούς ενδοιασμούς. Έτσι, η παρουσία της γλώσσας στο κείμενο είναι απελευθερωμένη κι αφοπλιστική. Eδώ να σημειώσω για εκείνους που ενοχλούνται με τις κακές (εντός κι εκτός εισαγωγικών) λέξεις σ' ένα κείμενο πως καλό θα ήταν να αναθεωρήσουν λίγο καθώς η χρήση τους -όπως και όλης της γλώσσας στο σύνολό της εξάλλου- στο "Διασυρμό" είναι εντελώς παιγνιώδης. Έχοντας μεταφράσει έναν μεγάλο αριθμό βιβλίων, ο Γ.-'Ι.Μπαμπασάκης ξέρει την ελληνική γλώσσα πολύ καλά και μπορεί να παίζει στην κυριολεξία με τις λέξεις οι οποίες στο κείμενο μοιάζουν να μην σταματούν πουθενά. Τέτοια είναι  η ορμή του λόγου του και η δύναμη της σύνδεσης των επιμέρους στοιχείων του μυθιστορήματος που εάν επιχειρήσει κανείς μια συνοπτική περιγραφή του βιβλίου  κινδυνεύει να εμπλακεί σε ατέλειωτες δοκιμές και διαγραφές μέχρι να φτάσει τα όρια μιας απλής περίληψης. Trust me. 


Είναι, ωστόσο, πολύ εύκολο να το διαβάσεις - το "Διασυρμός" είναι ένα σύγχρονο, με την έννοια του contemporary κι όχι του modern, ανατρεπτικό κείμενο που βγάζει από το περιθώριο κάποιες παλιές, ακριβοθώρητες πια, αξίες - τη φιλία, την αβρότητα, την υπευθυνότητα, το θάρρος όπως το ορίζει ο Χέμινγουέι. Ως άλλος Μπορίς Βιάν, ο Γ.Ι.Μπαμπασάκης "σολάρει" με άνεση και χιούμορ στις 183 σελίδες του βιβλίου και φαίνεται πως, παρ' όλη την δυσκολία που υποθέτω πως ενυπάρχει στην συγγραφή ενός μυθιστορήματος, το διασκεδάζει πολύ. Και τούτο το πνεύμα του συγγραφέα σε διαπερνά - νιώθεις αυτή τη "μελωδία ενός σφυρίγματος μες στον ορυμαγδό" που αναφέρεται στο οπισθόφυλλο.

 Όμως η μελωδία τελείωσε με το γύρισμα της τελευταίας σελίδας, το ίδιο και το διάλειμμα που κάνω από τις θεωρίες και τις εργασίες μου καθώς το σεμινάριο  συνεχίζεται - εξού και τούτη η "επί τροχάδην" ανάρτηση. Το βλέμμα μου στην θέση του, λοιπόν, για λίγες μέρες ακόμη.





Σημείωση: Η εγκατάσταση είναι του John Baldessari κι έχει τον τίτλο "Beethoven's Trumpet (With Ear) Opus # 133". Το έργο της δεύτερης φωτογραφίας είναι από το εξώφυλλο του βιβλίου κι ανήκει στην Ελεάνα Μαρτίνου. Διαβάστε διάφορα κείμενα και ποίηση του μεταφραστή και συγγραφέα ΓΙΜ στο blog του.