Πέμπτη 11 Ιουνίου 2020











Γνώση σκέψη έρωτας









[...] Μοιάζει να υπάρχει κάποια ομοιότητα ανάμεσα στον τρόπο που επενεργεί ο Έρωτας στην ψυχή ενός ερωτευμένου και στον τρόπο που επενεργεί η γνώση στην ψυχή ενός ανθρώπου που σκέφτεται. Απ' τον καιρό του Σωκράτη, η φιλοσοφία προσπάθησε με μεγάλη ένταση να κατανοήσει το χαρακτήρα και τις εκφάνσεις αυτής της ομοιότητας. [...] «Όλοι οι άνθρωποι γυρεύουν από τη φύση τους να γνωρίσουν», λέει ο Αριστοτέλης [...]. Αν αυτό ισχύει, αναδεικνύει κάτι σημαντικό σχετικά με τις δραστηριότητες της γνώσης και της επιθυμίας. Στον πυρήνα τους έχουν την ίδια ηδονή, την ηδονή του κυνηγιού και του αγώνα, και γεννούν την ίδια οδύνη, αυτήν του να είσαι ανεπαρκής και ν' αποτυγχάνεις. Αυτή η σχέση πιθανώς υπάρχει ήδη υπόρρητα στον Όμηρο: ο επικός λόγος χρησιμοποιεί το ίδιο ρήμα (μνάομαι) για να δηλώσει το «γνωρίζω κάτι, έχω κάτι στον νου μου, στρέφω την προσοχή προς κάτι» και το «φλερτάρω, ερωτοτροπώ, είμαι μνηστήρας». Ο σκεπτόμενος νους, στεκόμενος στο όριο του εαυτού του, ή της γνώσης που ήδη διαθέτει, επιχειρεί να κατανοήσει το άγνωστο. Ομοίως, ο ερωτευμένος στέκεται στο όριο της αξίας του ως προσώπου και διεκδικεί να υπερβεί τα όρια που τον χωρίζουν απ' τον άλλον. Και ο σκεπτόμενος νους και ο ερωτευμένος προσπαθούν, ξεκινώντας από το γνωστό και το υφιστάμενο, να φτάσουν σε κάτι διαφορετικό, κάτι ενδεχομένως καλύτερο, κάτι ποθούμενο. Κάτι άλλο. [...]














Σημείωση: Το πιο πάνω απόσπασμα είναι από το «ΕΡΩΣ Ο ΓΛΥΚΟΠΙΚΡΟΣ: δοκίμιο για το ερωτικό παράδοξο στην κλασική παράδοση» (μτφρ. Ανδρονίκη Μελετλίδου – Δώμα, 2019 Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της αμερικανίδας ποιήτριας με την ανίατη ευφυΐα, όπως χαρακτήρισαν την Anne Carson  οι New York Times, που πρωτοεκδόθηκε το 1986 και θεωρείται σήμερα ένα από τα 100 καλύτερα βιβλία Δοκιμίων όλων των εποχών. //  Το εικαστικό είναι λεπτομέρεια από το "In the Garden, Corfu" (1909) του "κοσμικού" ιμπρεσσιονιστή John Singer Sargent

Δεν υπάρχουν σχόλια: