What we call the beginning is 

often the end. And to make an end 

is to make a beginning. 

The end is where we start from.
 

T. S. Eliot

Φωτεινά

Χριστούγεννα!

Μόλις πριν από λίγες ημέρες ανακαλύφθηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο παραμύθι που έγραψε ποτέ ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Διαβάστε εδώ όλο το κείμενο στο πρωτότυπο που έχει τίτλο "το Κερί από Λίπος".  Ο επίλογός του είναι η καλύτερη ευχή που μπορεί να συνοδεύσει κάποιον τούτες τις μέρες: 

"Και το Κερί από Λίπος βρήκε το δικό μέρος στη ζωή. Κι έδειξε πως ήταν ένα πραγματικό κερί, και συνέχισε να φωτίζει για πολλά πολλά χρόνια, δίνοντας ευχαρίστηση όχι μόνο στον εαυτό του αλλά και στους γύρω του."

Ας είναι τα φετινά Χριστούγεννα το ίδιο φωτεινά για τον καθένα μας.

*



 

For

Christmas 

Breakfast...

...μια ιστορία  με  γεύση  Truman Capote - το "a christmas memory" είναι ένα συγκινητικό διήγημα που γράφτηκε το 1956 και  κατά ένα μεγάλο μέρος του είναι αυτοβιογραφικό. Ο επτάχρονος αφηγητής περιγράφει τη ζωή με την  ηλικιωμένη  ξαδέλφη του, που είναι και η καλύτερή του φίλη, και το πως κάθε χρόνο ετοιμάζουν πολλά χριστουγεννιάτικα κέηκ για να τα δωρίσουν. Το διήγημα διασκευάστηκε για την τηλεόραση δύο φορές - το 1966 και το 1997. Μπορείτε να δείτε εδώ το πρώτο μέρος της βραβευμένης με EMMY σειράς του 1966 στην οποία πρωταγωνιστεί η Geraldine Page στο ρόλο της Σουκ. Αφηγητής είναι ο ίδιος ο συγγραφέας όπως και στα υπόλοιπα πέντε επεισόδια που θα βρείτε εδώ. Μπορείτε να συνοδεύσετε την ανάγνωση (ή και την βιντεο-θέαση) με μια κούπα αχνιστό τσάι ή καφέ και με μία φέτα χριστουγεννιάτικού κέηκ με φρούτα όπως της Σουκ στο διήγημα. 

Ή, σε περίπτωση που δεν σας αρέσουν τα κομματάκια φρούτων στα κέηκ, δοκιμάστε τούτη την συνταγή για κέηκ καρύδας της Emily Dickinson η οποία εκτός από ποιήτρια υπήρξε και παθιασμένη ζαχαροπλάστισσα. Εκτός όμως από πολύ γευστικό, το συγκεκριμένο κέηκ μπορεί να σας εμπνεύσει όπως πράγματι ενέπνευσε την Έμιλυ Ντίκινσον να γράψει αυτό το ποίημα στην πίσω πλευρά του χαρτιού που είχε γράψει την συνταγή και μπορείτε να το δείτε στο πιο πάνω λινκ της συνταγής. 

Enjoy!

Λοιπόν...

...λιγότερα ψώνια απο πέρυσι, ίδιες όμως οι ετοιμασίες για τις φετινές γιορτές: χριστουγεννιάτικη διακόσμηση στο σπίτι,  αγορά ή κατασκευή δώρων για συγγενείς, γνωστούς και φίλους. Να αγοράσω κόλλες περιτυλίγματος και κορδέλες. Να σχεδιάσω τα δύο κύρια γιορτινά γεύματα και να πάω αύριο, οπωσδήποτε, στο  σούπερ μάρκετ.  Να τηλεφωνήσω στον Απ. για το λάδι και στην Γ. για να βεβαιωθώ -με πλάγιο τρόπο- ότι το δώρο που της έχω αγοράσει εδώ κι ένα μήνα εξακολουθεί να είναι έκπληξη. Να ετοιμάσω, επίσης, και να στείλω στον Α. και στην Μ. τα "πακετάκια" τους με τις νοστιμιές που ξέρω πως θα προκαλέσουν γευστικές και ψυχικές γιορτές.  Πότε είναι καλύτερα να πάω για βιβλία; Μάλλον την Παρασκευή που θα έχω όλο το πρωί "ελεύθερο" για βόλτα στα βιβλιοπωλεία (ένα, βεβαίως, δεν είναι ποτέ αρκετό). Και να ψάξω, επιτέλους, στο μπαούλο να βρω εκείνο το πράσινο φουστανάκι με τα τετράγωνα και τους αριθμούς που μου είχε κάνει δώρο η νονά μου όταν ήμουν περίπου οκτώ για να το δωρίσω στην Ιώ, την τρίχρονη εγγονή της που είναι αρκετά ψηλή και θα της κάνει. Χμμμ, μήπως να το αφήσω αυτό για αργότερα; Αν συνεχίσω το ψάξιμο, θα βρω άραγε τη διάθεσή μου; 

Early at night

Trois allumettes une à une allumées dans la nuit
La première pour voir ton visage tout entier
La seconde pour voir tes yeux
La dernière pour voir ta bouche
Et l’obscurité tout entiére pour me rappeler tout cela
En te serrant dans mes bras

~

Tρία σπίρτα  ένα ένα αναμμένα μέσα στη νύχτα
Το πρώτο για να δω το πρόσωπό σου ολόκληρο
Το δεύτερο για να δω τα μάτια σου
Το τελευταίο για να δω το στόμα σου
Κι ολόκληρο το σκοτάδι για να μου θυμίζει όλα αυτά
Σφίγγοντάς σε μέσα στα μπράτσα μου 

 

Σημειώσεις: Ο τίτλος του πιο πάνω ποιήματος του Ζακ Πρεβέρ  είναι "Το Παρίσι τη Νύχτα" και βρίσκεται στην συλλογή του "Κουβέντες" ("Paroles", 1946). Tούτη πρόκειται για μετάφραση του ποιητή Κώστα Ριτσώνη κι αντλήθηκε από εδώ. Το εικαστικό θέμα είναι το "Η Ναταλί καθιστή 2" του Μαρκ Ντίμστεντερ

Still listening...

"Έκανα το βλέμμα μου αυτί και του 'λεγα να κάτσει καλά και ν' ακούσει το "Σαν Μαγεμένο Το Μυαλό Μου Φτερουγίζει", ν' ακούσει το θρόισμα των φύλλων σ' ένα κακομεταφρασμένο ποίημα του Πεσσόα, ν' ακούσει το τρίξιμο των ξύλων της πυράς σε μια προσκοπική κατασκήνωση, ν' ακούσει το Adagio του Αλμπινόνι χωρίς να βγάζει κιχ, ν' ακούσει τη βραχνή φωνή  της Μάρθας να ψιθυρίζει,  ν' ακούσει τα γέλια και τα κλάματα μιας δεκαετίας, ν' ακούσει τον ορυμαγχό των πρώτων οδομαχίών, ν' ακούσει  ξανά  το "It's what I Am Doing When I Miss You" με τον Michael Petrucciani (εννέα  λεπτά, παρακαλώ, και σαράντα έξι δεύτερα, κι απαγορεύονται ρητώς οι περικοπές), ν' ακούσει τον κόκκινο άνεμο, ν' αφουγκραστεί, σαν τους Ινδιάνους, τη χλόη να βλασταίνει, ν' αφουγκραστεί σαν τους ερωτευμένους τον ήχο που αφήνουν τα δάκρυα όταν κυλάνε στα μάγουλα."

Δεν είναι εύκολο να γράψεις για  τον "Διασυρμό" (2012, βιβλιοπωλείον της Εστίας), το πρόσφατο μυθιστόρημα του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη  απ' όπου και το ποιό πάνω απόσπασμα.

Για αρχή, θα έλεγα πως ο Νίκος Βελής, ένας ατρόμητος μέσα στις ανθρώπινες αδυναμίες του λόγιος flaneur,  είναι το συγγραφικό άλλοθι του συγγραφέα ώστε αυτός να ξετυλίξει με φόρα το νήμα της ζωής του από το βάθος της δεκαετίας του '80  μέχρι το πολύ πρόσφατο παρελθόν. Μόνο που τούτη η έκφραση -συγγραφικό άλλοθι-  όπως και τo εναλλακτικό  "πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος"  μού φαίνονται κατά κάποιο τρόπο άστοχα  στην περίπτωση του "Διασυρμού" διότι ο  Νίκος Βελής περιστοιχίζεται από φίλους και γνωστούς του, θρυλικά στέκια της Αθήνας και  σχέσεις και ταξίδια -αστικά, υπεραστικά, ψυχικά, πνευματικά, κ.ά.-,  και βεβαίως τα πανταχού παρόντα βιβλία και οι συγγραφείς τους, η μουσική και το αλκοόλ που έχουν ισότιμη παρουσία στο κείμενο με τον Βελή και συνεπώς δεν πρόκειται για μυθιστόρημα του ενός. 

Κι αφετέρου, δεν νομίζω πως ο Γ.-'Ι.Μπαμπασάκης  έχει ανάγκη κάποιου είδους άλλοθι για να γράψει - το σχεδόν αδάμαστο élan vital και η ειλικρίνεια που απορρέουν από το κείμενο είναι αυθύπαρκτα κι αρκετά ισχυρές αφορμές. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω τον όρο "alter ego" αλλά μόνο ως μία συγγραφική συνθήκη που διευκολύνει το στυλό του συγγραφέα και το απελευθερώνει από τους όποιους κριτικούς κι αναγνωστικούς ενδοιασμούς. Έτσι, η παρουσία της γλώσσας στο κείμενο είναι απελευθερωμένη κι αφοπλιστική. Eδώ να σημειώσω για εκείνους που ενοχλούνται με τις κακές (εντός κι εκτός εισαγωγικών) λέξεις σ' ένα κείμενο πως καλό θα ήταν να αναθεωρήσουν λίγο καθώς η χρήση τους -όπως και όλης της γλώσσας στο σύνολό της εξάλλου- στο "Διασυρμό" είναι εντελώς παιγνιώδης. Έχοντας μεταφράσει έναν μεγάλο αριθμό βιβλίων, ο Γ.-'Ι.Μπαμπασάκης ξέρει την ελληνική γλώσσα πολύ καλά και μπορεί να παίζει στην κυριολεξία με τις λέξεις οι οποίες στο κείμενο μοιάζουν να μην σταματούν πουθενά. Τέτοια είναι  η ορμή του λόγου του και η δύναμη της σύνδεσης των επιμέρους στοιχείων του μυθιστορήματος που εάν επιχειρήσει κανείς μια συνοπτική περιγραφή του βιβλίου  κινδυνεύει να εμπλακεί σε ατέλειωτες δοκιμές και διαγραφές μέχρι να φτάσει τα όρια μιας απλής περίληψης. Trust me. 

Είναι, ωστόσο, πολύ εύκολο να το διαβάσεις - το "Διασυρμός" είναι ένα σύγχρονο, με την έννοια του contemporary κι όχι του modern, ανατρεπτικό κείμενο που βγάζει από το περιθώριο κάποιες παλιές, ακριβοθώρητες πια, αξίες - τη φιλία, την αβρότητα, την υπευθυνότητα, το θάρρος όπως το ορίζει ο Χέμινγουέι. Ως άλλος Μπορίς Βιάν, ο Γ.Ι.Μπαμπασάκης "σολάρει" με άνεση και χιούμορ στις 183 σελίδες του βιβλίου και φαίνεται πως, παρ' όλη την δυσκολία που υποθέτω πως ενυπάρχει στην συγγραφή ενός μυθιστορήματος, το διασκεδάζει πολύ. Και τούτο το πνεύμα του συγγραφέα σε διαπερνά - νιώθεις αυτή τη "μελωδία ενός σφυρίγματος μες στον ορυμαγδό" που αναφέρεται στο οπισθόφυλλο.

 Όμως η μελωδία τελείωσε με το γύρισμα της τελευταίας σελίδας, το ίδιο και το διάλειμμα που κάνω από τις θεωρίες και τις εργασίες μου καθώς το σεμινάριο  συνεχίζεται - εξού και τούτη η "επί τροχάδην" ανάρτηση. Το βλέμμα μου στην θέση του, λοιπόν, για λίγες μέρες ακόμη.





Σημείωση: Η εγκατάσταση είναι του John Baldessari κι έχει τον τίτλο "Beethoven's Trumpet (With Ear) Opus # 133". Το έργο της δεύτερης φωτογραφίας είναι από το εξώφυλλο του βιβλίου κι ανήκει στην Ελεάνα Μαρτίνου. Διαβάστε διάφορα κείμενα και ποίηση του μεταφραστή και συγγραφέα ΓΙΜ στο blog του. 

.