Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014










我的朋友預訂
(Ο φίλος μου το βιβλίο)



Η λογοτεχνία λέει ιστορίες. Και μέσα από αυτές, επιτρέπει στους αναγνώστες να ανακαλύπτουν τις πολλές εκδοχές κι έννοιες που έχει μία κατάσταση, να μαθαίνουν να κοιτούν από διαφορετικές οπτικές γωνίες και να κατανοούν το διαφορετικό - είτε αντικείμενο είναι αυτό είτε ο άνθρωπος με την συμπεριφορά του, είτε ένας ολόκληρος πολιτισμός. Η κάθε ξένη γλώσσα προσφέρει μία από αυτές τις πολλαπλές προοπτικές. Ένας όμορφος συνδυασμός των δύο τούτων αντικειμένων είναι το παιδικό βιβλίο "Ο φίλος μου ο δράκος" (μτφρ.Θεόφιλος Μπαχτσεβάνης - Νεφέλη, 2013) - μια απλή ιστορία σε κείμενα και εικονογράφιση του Γερμανού  Christoph Niemann που παράλληλα συστήνει στους (πολύ μικρούς αλλά και μεγαλύτερους) αναγνώστες ένα από τα βασικά σύμβολα του κινέζικου πολιτισμού, τον δράκο, και μαζί τις πρώτες λέξεις/ιδεογράμματα της κινέζικης γλώσσας.

Η ιστορία έχει ως εξής: η Λιν είναι μία κινεζούλα. Μια μέρα της κάνουν δώρο έναν μικρό δράκο και από τότε οι δυο τους γίνονται αχώριστοι. Ώσπου ο μικρός δράκος κάνει μια ζημιά. Ο πατέρας της Λιν τον βάζει σ' ένα κλουβί αλλά αυτό δεν αρέσει καθόλου στον μικρούλη δράκο που την νύχτα θα δραπετεύσει. Όταν το επόμενο πρωί η Λιν το ανακαλύπτει, αρχίζει να τον αναζητά κι αυτό θα την οδηγήσει πολύ μακριά από το σπίτι της. Στο δρόμο θα συναντήσει μια παράξενη γριούλα και θα την βοηθήσει να περάσει στην απέναντι όχθη ενός ποταμού. Η γριούλα όμως στην πραγματικότητα είναι μια μάγισσα και για να ευχαριστήσει την Λιν την βοηθά με την σειρά της να βρει τον φίλο της το δράκο. Πως; Τρώει ένα μαγικό φασόλι και μεγαλώνει τόσο πολύ, που φτάνει μέχρι τον ουρανό παίρνοντας μαζί της και την Λιν. Πάνω στα σύννεφα, η Λιν θα συναντήσει τον δράκο που έχει μεγαλώσει και έχει δική του οικογένεια. Ο μεγάλος πια φίλος της Λιν θα την "πετάξει" μέχρι το σπίτι της κι εκεί, μαζί με τον πατέρα της θα γιορτάσουν την επιστροφή της Λιν στο σπίτι και την φιλία τους με τον καλό δράκο.



Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι μία εισαγωγή στην εκμάθηση της κινέζικης γλώσσας αλλά η πρόθεση του συγγραφέα δεν είναι αυτή. Θέλει απλώς να προσφέρει μια φευγαλέα ματιά στον συναρπαστικό κόσμο της κινέζικης γλώσσας της οποίας, για να θεωρείσαι ικανοποιητικός γνώστης, πρέπει να ξέρεις χίλια πεντακόσια με δύο χιλιάδες ιδεογράμματα. Και την προσφέρει με ένα αρκετά ευρηματικό τρόπο - τα 33 ιδεογράμματα/λέξεις της κινεζικής γλώσσας (τα οποία είναι παρόμοια με εκείνα της ιαπωνικής) ντύνουν τον κάθε πρωταγωνιστή και το κάθε αντικείμενο που αναφέρεται στην ιστορία και κάνει έτσι πιο εύκολη την κατανόηση των ιδεογραμμάτων και την απομνημόνευσή τους.

Αν και η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας έχει τον ίδιο λόγο αναγκαιότητας με την λογοτεχνία, ας παραμείνουμε εδώ στην λογοτεχνική όψη του συγκεκριμένου βιβλίου. Είμαι σίγουρη πως τελικά τα παιδάκια θα μάθουν να ζωγραφίζουν όλα τα ιδεογράμματα απέξω κι ανακατωτά, ωστόσο το πιο σημαντικό σ' αυτή την ηλικία που απευθύνεται το βιβλίο (4+) είναι να εξοικιωθούν τα παιδιά με την ανάγνωση. "Ο φίλος μου ο δράκος" προσφέρεται γι' αυτό καθώς είναι, επίσης, ένα πολύ διασκεδαστικό βιβλίο - μαζί με τους συνοδούς τους στην ανάγνωση, τα μικρά έχουν την ελευθερία να συσχετίσουν τις δικές του εικόνες και σκέψεις ο καθένας με το κάθε ιδεόγραμμα, κάτι που προκαλεί μεγάλη χαρά. Για παράδειγμα, το 父 σημαίνει πατέρας και, παρόλο που το ιδεόγραμμα αποτελεί εξέλιξη της εικόνας ενός άντρα που κρατά ραβδί ή τσεκούρι και ιστορικά αναφέρεται σε συγκεκριμένη κοινωνική θέση, ο συγγραφέας -όταν μάθαινε κινέζικα- επέμενε να βλέπει έναν άγριο μουστακαλή! Δεν θα αναφέρω εδώ τους δικούς μου συσχετισμούς με τα αντίστοιχα ιδεογράμματα γιατί το κείμενο θα πάρει μεγάλες διαστάσεις. Με λίγα λόγια ωστόσο μπορώ να πω πως γέλασα με την καρδιά μου...



Χιούμορ, φαντασία, ανακάλυψη μύθων και συμβόλων και δημιουργική συμμετοχή στην αφήγηση - να ένα διαφορετικό, διαδραστικό, είδος ανάγνωσης και ένας αποδοτικός τρόπος με τον οποίο η λογοτεχνία μπορεί να ενσωματωθεί στην σχολική (ή και σ' εκείνη του φροντιστηρίου) διαδικασία. Κι εκτός κάθε μαθησιακού πλαισίου, όμως, "Ο φίλος μου ο δράκος" παραμένει ένα προσεγμένο πρώτο βήμα στον κόσμο της λογοτεχνικής ανάγνωσης. Και της γνωριμίας με τον κόσμο. 




Το κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στον εξαιρετικό Αναγνώστη, στις 19 Φεβρουαρίου με ελαφρώς διαφορετική εικονογράφηση.

 

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Dear Sue,
μέρες τώρα σας σκέφτομαι, όσο διαβάζω το σπάνιο (πλέον) βιβλίο, έκδοσης 1962, του Γουίλκι Κόλλινς "Η γυναίκα με τ' άσπρα".
Το άκουσα πρώτη φορά από σας. Δεν ήξερα καν την ύπαρξή του -ή έτσι τουλάχιστον νόμιζα- κι άρχισα να το ψάχνω επίμονα.

Aρχίζοντας λοιπόν το διάβασμά του, είχα διαρκώς την αίσθηση ότι τα ονόματα μου είναι οικεία, παρόλο που δεν είχα διαβάσει το βιβλίο πριν. Στο τέλος θυμήθηκα με έκπληξη ότι στα άπω παιδικά μου χρόνια μαζί με "Το σπίτι των ανέμων" παρακολουθούσα τα καλοκαίρια την πρωινή ραδιοφωνική σειρά "Λάουρα", που εκ των υστέρων συνειδητοποιώ ότι ήταν βασισμένη σ' αυτό το βιβλίο.

Όσο βυθίζομαι στο γοητευτικό σύμπαν του Κόλλινς, τόσο χαίρομαι τους εξαιρετικά ψυχογραφημένους χαρακτήρες του, με ιδιαίτερη προτίμηση στο γεροπαράξενο και εκκεντρικό στις (υιοθετημένες) συμπεριφορές του Φρέντερικ Φαίρλι.
Τι βιβλίο κι αυτό! Τα έχει όλα: πλοκή, μυστήριο και έρωτα και... και... και...
(Αυτά εν συμπυκνώσει -νομίζω ότι- σας τα οφείλω.)

ΥΓ. Όσο για το εν λόγω παιδικό, θα με πιστέψετε, αν σας πω ότι εξαιτίας του πολύ θα ήθελα να μάθω κινεζικα;


κ.κ.

Sue G. είπε...

Δεν οφείλετε τίποτα απολύτως κ.κ. Η χαρά της ανάγνωσης όλη δική σας: Ουίλκι Κόλλινς σε έκδοση του 1962 - θησαυρός! Ίσως όμως να κουράζει λίγο η γλώσσα εκείνης της εποχής... Το βιβλίο πάντως έχει μεταφραστεί και πρόσφατα, μόλις το 2007, από τον Ερρίκο Μπαρτζινόπουλο που έχει δώσει αξιόλογα δείγματα μετάφρασης - ίσως το αναζητήσω κάποια στιγμή.


晚上好!

Ανώνυμος είπε...

Όντως, η γλώσσα της μετάφρασης είναι αρκετά κουραστική και εξαιτίας της οι αναγνωστικοί μου ρυθμοί είναι απίστευτα αργοί. Οι 555 σελίδες του αντιστοιχούν σε διπλάσιο αριθμό σημερινών βιβλίων.
Το έχω πάρει με ειδικό δανεισμό για 5 μέρες από τη Βιβλιοθήκη κι έχω πέσει με τα μούτρα, για να είμαι συνεπής στο χρόνο επιστροφής.

Δυστυχώς, οι εκδόσεις Ηλέκτρα δεν θα το ξανατυπώσουν, μου είπαν, και έχει εξαφανιστεί από παντού αυτό το βιβλίο. Εξακριβωμένο.

很多吻

κ.κ.

Sue G. είπε...

Ειδικός δανεισμός σημαίνει ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης του χρόνου δανεισμού; Δύσκολα τα πράγματα τότε...

Ίσως με αρκετή-έως-πολλή τύχη να βρεθεί κάποιο αντίτυπο της Ηλέκτρας σε βιβλιοπωλείο - ποτέ δεν ξέρεις.

:-)