Μικροί + Μεγάλοι

Η πρώτη ανάρτηση του καινούργιου χρόνου είναι για ένα παιδικό βιβλίο που ξεχώρισα όχι μόνον για τους προφανείς συμβολισμούς του – το συναίσθημα και η καλή διάθεση που δημιουργεί η ανάγνωσή του όπως και η υπενθύμιση της παιδικότητας ταίριαξαν με την γιορτινή ατμόσφαιρα των περασμένων ημερών αν και η ιστορία του δεν έχει χριστουγεννιάτικο θέμα. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι η καίρια, διττή ιστορία του η οποία, στην αρχή, με δυσκόλεψε – δεν μπορούσα να εντοπίσω τον λόγο που ετούτο το βιβλίο έχει ενταχθεί στην κατηγορία των παιδικών ενώ η Ιωάννα Μπαμπέτα απευθύνεται τόσο στους μικρούς αναγνώστες όσο και, άθελά της υποθέτω, στους μεγάλους.

To "Είμαι σκέτο παιδί!" (Πατάκης, 2017) παρουσιάζει μερικά στιγμιότυπα από την ζωή του μικρού Νικόλα -- όταν πέφτει από το ποδήλατό του και χτυπά, όταν μένει σπίτι και βαριέται, όταν θέλει να πάει στο πάρκο για να παίξει, όταν επισκέπτεται τις γιαγιάδες του, όταν πηγαίνει στην παραλία για μπάνιο.  Όλες αυτές οι καταστάσεις συνοδεύονται με μία νουθεσία  – το "Είσαι μεγάλος για να..." που αλλάζει κατά περίσταση σε "είσαι μικρός για να..." . Οι συμβουλές αυτές των μεγάλων οδηγούν τον Νικόλα σε μερικές αστείες καταστάσεις. Καθώς όμως τα μηνύματά τους είναι φανερά αντικρουόμενα οδηγούν επίσης, στην συνέχεια, σε άγχος (που δεν μπορεί να ικανοποιήσει την θέληση των γονιών του) σε απογοήτευση (δεν καταλαβαίνω τίποτα) και απαισιοδοξία (δεν είμαι ποτέ καλός) -- καταστάσεις που εκτός σελίδων μπορεί να έχουν οδυνηρές, μη φανερές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και την συνολική υπόσταση ενός παιδιού.

Στις σελίδες του μικρόσχημου ετούτου βιβλίου ο Νικόλας ζει όλες αυτές τις καταστάσεις με στωική παρατηρητικότητα -- εκείνο το λαμπερό βλέμμα που ενέχει και την απορία. Κάποια στιγμή σκέφτεται με αποφασιστικότητα ότι γνωρίζει αρκετά και συγκεκριμένα πράγματα κι έτσι μπορεί να συνοδεύσει τους υπόλοιπους χαρακτήρες της ιστορίας που είναι ζωηροί, δουλεύουν, διασκεδάζουν, γελούν. Ιδίως με τις φωτογραφίες που του δείχνουν οι γιαγιάδες του όπου οι γονείς του Νικόλα είναι και οι ίδιοι παιδιά -- εύστοχη υπενθύμιση στους αναγνώστες-γονείς ότι κι εκείνοι υπήρξαν παιδιά και δεν θα πρέπει να το ξεχνούν. Η εικονογράφηση της Λίλας Καλογερή αποδίδει εύγλωττα την συναισθηματική περιπέτεια του Νικόλα και ιδιαίτερα το... πτυσσόμενο στοιχείο της επισημαίνοντας με σαφήνεια την έλλειψη λογικής συνέπειας λόγου-πράξης των γονιών προς τα παιδιά. 

Έγραφα παλιότερα ότι τα παιδικά βιβλία χρησιμεύουν (και) στο να κοιμίζουν τα παιδιά αλλά και να ξυπνούν τους μεγάλους. Και τούτο το βιβλίο κάνει ακριβώς αυτό -- αφυπνίζει, σχεδόν απροκάλυπτα, τους γονείς για τις λογικές συνέπειες των λόγων τους ενώ (το εντόπισα, εντέλει) δίνει στα παιδιά το επιχείρημα για να υπερασπιστούν την παιδικότητά τους με θάρρος.

Φανταστείτε το για μια στιγμή στην πραγματικότητα -- οι γονείς λιγότερο αντιφατικοί και τα παιδιά να μεγαλώνουν με υγιή αυτοπεποίθηση.

Ιδανικό.





Σημείωση: Λόγω τεχνικού προβλήματος, δεν μπόρεσα να σκανάρω και να ανεβάσω λεπτομέρειες της εικονογράφησης του βιβλίου. / Το εικαστικό είναι ένα Άτιτλο (μεικτή τεχνική, 2015) της σύγχρονης αμερικανίδας ζωγράφου Laura Owens.