Ο Άνθρωπος 

 και ο Ουρανός 

Λέγεται πως μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Πόσες λέξεις άραγε ισοδυναμούν οι εικόνες μιας αναγκαστικής περιπέτειας που εκτείνεται σε 96 σελίδες; Τόσες έχει το "Ο Ακίμ τρέχει" (μτφρ. Τώνια Νενοπούλου-Δρόσου – Επόμενος Σταθμός, 2017) – μία ιστορία που εικονογράφησε η  Claude Κ. Dubois για να εξηγήσει στους μικρούς αναγνώστες τις καταστάσεις που ζουν οι συνομήλικοί τους σε εμπόλεμες περιοχές και το πώς κάποιος γίνεται πρόσφυγας.

Ο Ακίμ είναι ένας μικρούλης που ζει στο χωριό του. Μία μέρα, στρατιώτες καταλαμβάνουν το χωριό και ο Ακίμ αρχίζει να τρέχει για να σώσει την ζωή του. Κάποια στιγμή, φτάνει σε ένα άλλο χωριό όπου χωρίζεται από την οικογένειά του και τότε, μία ξένη γυναίκα αναλαμβάνει να τον φροντίζει. Οι στρατιώτες, όμως, θα καταλάβουν και αυτό το χωριό κι ετούτη την φορά ο Ακίμ δεν θα προλάβει να τρέξει - θα τον φυλακίσουν με τους υπόλοιπους χωριανούς. Θα βρει,όμως, τρόπο να δραπετεύσει και τότε αρχίζει και πάλι να τρέχει. Να τρέχει συνέχεια. Μέχρι να συναντήσει κι άλλους πρόσφυγες σαν αυτόν σε ένα βουνό. Όλοι μαζί θα καταφέρουν να διασχίσουν το ποτάμι στα σύνορα της χώρας και να φθάσουν σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στην άλλη πλευρά. Εκεί, τον περιμένει μία μεγάλη έκπληξη.  

Όπως σε ένα storyboard ταινίας, η γαλλίδα εικονογράφος και συγγραφέας αφηγείται με σκίτσα την ζωή του Ακίμ που είναι η ζωή δεκάδων χιλιάδων άλλων παιδιών που καταλήγουν ασυνόδευτα σε χώρες και στρατόπεδα υποδοχής προσφύγων – σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία πάνω από 2.000 ανήλικοι πρόσφυγες, που βρίσκονται στην χώρα μας χωρίς τους γονείς τους, παραμένουν εκτός δομών φιλοξενίας, και ο αριθμός αυτός παρουσιάζει αυξητικές τάσεις κάθε μήνα. Με σκούρες μολυβιές και νεροχρώματα σε αποχρώσεις της γης, η Ντυμπουά εικονογραφεί τον πόλεμο, τον καθημερινό φόβο, την μοναξιά, τον πόνο, τον θάνατο. Οι  ζωγραφιές της, εύγλωττες και μεστές νοημάτων, δίνουν στα παιδιά μια ολοκληρωμένη εικόνα της μετανάστευσης και της καθημερινής πραγματικότητας του πολέμου. Αναπόφευκτα, προκαλούν δυνατά συναισθήματα, σκέψεις κι ερωτήσεις που δεν νομίζω ότι μπορούν να απαντηθούν εύκολα. 

Η Κλωντ Κ. Ντυμπουά αφιέρωσε το βιβλίο ετούτο στην μητέρα της που ήταν επίσης ένα χαμένο παιδί στην διάρκεια του Β'ΠΠ. Ξέρετε, πρόσφυγες δεν είναι μόνο όσοι προέρχονται από τις μακρινές εξωτικές χώρες της Ανατολής ή της Αφρικής. Ο καθένας, οποιαδήποτε στιγμή, μπορεί να γίνει πρόσφυγας όταν ο πόλεμος του στερήσει το σπίτι του, την οικογένειά του, το δικαίωμά του να ζήσει και να προοδεύσει με ασφάλεια. Κι αυτός είναι ο λόγος που κάνει αυτό το βιβλίο απαραίτητο ανάγνωσμα για τα παιδιά παρόλο που ως θέμα είναι δύσκολο και θλιβερό: τους μαθαίνει την ενσυναίσθηση και την υπευθυνότητα, και δίνει ρεαλιστικές, απτές, διαστάσεις στους όρους αλληλλεγγύη, σεβασμός κι ανθρωπισμός – τα Ανθρώπινα Δικαιώματα χρειάζονται στην πράξη για να προστατεύουν τους ανθρώπους και την δυνατότητά τους να ονειρεύονται και να προοδεύουν ακόμη κι όταν οι συνθήκες είναι πολύ σκληρές. Φωτεινά παραδείγματα  ο Ζυλιέν Μακαλού και η Yusra Mardini. Κι αυτό ξεκινά με μία σπίθα, σαν την ερώτηση του Ακίμ: όταν τελικά επανασυνδέεται με την μητέρα του την ρωτά "Τι σημαίνει ουρανός;"

Σημείωση: Η πρώτη και η τελευταία φωτογραφία είναι από την εικονογράφηση του βιβλίου. Στην δεύτερη, η εικονογράφος και συγγραφέας καθώς σχεδιάζει. Δείτε εδώ μία εκπληκτική θεατρική παρουσίαση του βιβλίου από την γερμανική ομάδα θεάτρου compagnie toit végétal.