Guernica

  

Η αρχαιότερη πόλη των Βάσκων και το κέντρο της πολιτιστικής παράδοσής τους βομβαρδίστηκε σαν σήμερα, το 1937.

Ήταν απόγευμα και  στις τρεις ώρες κι ένα τέταρτο που διήρκησε, σύμφωνα με δημοσίευμα της L'Humanité, τα γερμανικού τύπου βομβαρδιστικά δεν σταμάτησαν στιγμή να ρίχνουν τις βόμβες τους. Η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς, 889 άτομα τραυματίστηκαν ενώ 1654 σκοτώθηκαν· ανάμεσά τους πολλές γυναίκες και παιδιά – αυτό ακριβώς αντανακλά ο πιο σημαντικός πολιτικός πίνακας του Pablo Picasso, με το ίδιο όνομα, που ήταν ανάθεση της Ισπανικής Ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης. 

Η επίθεση από αέρος, υπό την αιγίδα της εθνικιστικής κυβέρνησης του Φρανσίσκο Φράνκο, έγινε από τους συμμάχους της (την λεγεώνα της Ναζιστικής Γερμανίας Luftwaffe Condor και την φασιστική ιταλική Aviazione Legionaria) με την κωδική ονομασία Operation Rügen - Επιχείρηση Επίπληξη. Η επιχείρηση αυτή άνοιξε το δρόμο για τη κατάληψη του Μπιλμπάο από τον Φράνκο και τη νίκη του εθνικιστή κυβερνήτη στη βόρεια Ισπανία.

 

 

Η εικαστική Γκερνίκα ολοκληρώθηκε σε κάτι περισσότερο από δύο μήνες. Κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του πίνακα ο Πικάσο επέτρεψε σε έναν φωτογράφο να καταγράψει την εξέλιξή του. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που προέκυψαν ενέπνευσαν τον καλλιτέχνη να αναθεωρήσει τις προηγούμενες έγχρωμες εκδοχές του έργου. Ο Ισπανός όχι μόνο χρησιμοποίησε την έλλειψη χρώματος για να εκφράσει τη σκληρότητα των συνεπειών του βομβαρδισμού, αλλά παρήγγειλε επίσης ειδικό χρώμα, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για τον ελαιοχρωματισμό σπιτιού που έχει ελάχιστη ποσότητα γυαλάδας – το ματ φινίρισμα, σε συνδυασμό με τις αποχρώσεις του γκρι, του λευκού και του μπλε-μαύρου, έδωσαν έναν ωμό αλλά λιτό, επιβλητικό τόνο στο έργο τέχνης.

    

Λέγεται πως όταν ένας γερμανός αξιωματικός είδε τον πίνακα στο διαμέρισμα του ζωγράφου στο Παρίσι ( όπου έμενε στην διάρκεια της γερμανικής Κατοχής ) τον ρώτησε: "Εσείς το κάνατε αυτό;" Και ο ανδαλουσιανός καλλιτέχνης απάντησε: "Όχι, εσείς."

Σημειώσεις: Το πρώτο εικαστικό είναι μία προπαρασκευαστική μελέτη/λιθογραφία της Γκερνίκα που έκανε ο Πικάσο στις 8 Μαΐου 1937. Η φωτογραφία, στη συνέχεια, είναι από την περίοδο δημιουργίας του έργου.