Έχεις πρόσωπο

από γλυπτή πέτρα

Έχεις πρόσωπο από  γλυπτή πέτρα,
αίμα από σκληρό χώμα,
ήρθες από την θάλασσα.
Όλα τα δέχεσαι και τα μελετάς προσεκτικά
και τα απορρίπτεις
όπως τη θάλασσα. Στην καρδιά
έχεις σιωπή, έχεις λέξεις
πνιγμένες.  Είσαι σκοτάδι.
Για σένα, η αυγή είναι σιωπή.

Είσαι σαν τις φωνές
της γης - τον παφλασμό
ενός κουβά στο πηγάδι,
το τραγούδι της φωτιάς, 
τον γδούπο ενός μήλου· 
τις κουβέντες όταν παραιτούνται
και χαμηλώνουν στο κατώφλι,
την κραυγή ενός παιδιού - πράγματα
που ποτέ δεν σβήνουν.
Δεν είσαι άφωνη. Είσαι σκοτάδι.

Είσαι το κλεισμένο υπόγειο,
από το πατημένο χώμα,
που μπήκε κάποτε
το ξυπόλητο αγόρι
και το θυμάται πάντα.
Είσαι το σκοτεινό δωμάτιο
που θυμάται πάντα, 
σαν την παλιά αυλή
που η αυγή αποκάλυψε.

Hai viso 
di pietra scolpita


Hai viso di pietra scolpita,
sangue di terra dura,
sei venuta dal mare.
Tutto accogli e scruti
e respingi da te
come il mare. Nel cuore
hai silenzio, hai parole
inghiottite. Sei buia.
Per te l’alba è silenzio.

E sei come le voci
della terra – l’urto
della secchia nel pozzo,
la canzone del fuoco,
il tonfo di una mela;
le parole rassegnate
e cupe sulle soglie,
il grido del bimbo – le cose
che non passano mai.
Tu non muti. Sei buia.

Sei la cantina chiusa,
dal battuto di terra,
dov’è entrato una volta
ch’era scalzo il bambino,
e ci ripensa sempre.
Sei la camera buia
cui si ripensa sempre,
come al cortile antico
dove s’apriva l’alba.

 

Cesare Paveze

Σημειώσεις: Το ποίημα, ένα από τα λιγότερο γνωστά του Ιταλού ποιητή, γράφτηκε στις 5 Νοεμβρίου 1945 και βρίσκεται στη συλλογή "Verrà la morte e avrà i tuoi occhi" (Einaudi - Torino, 1951). Το γλυπτό από λευκό μάρμαρο της πρώτης φωτογραφίας είναι το "Mademoiselle Pogany" του Constantin Brâncuși και βρίσκεται στο Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφειας, στις ΗΠΑ. Στην δεύτερη, η Σιλβάνα Μαγκάνο φωτογραφήθηκε στο MoMA από την Eve Arnold το 1956  δίπλα σε μία μπρούτζινη εκδοχή της "Mlle Pogany" φιλοτεχνημένη από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.