Up

Όσες φορές προσπάθησα να γράψω για το "Οι κεραίες της εποχής μου" (τόμοι 1 & 2 - Καστανιώτης, 2013) κατέληγα να διαβάζω πάλι από την αρχή τις συνεντεύξεις που παραχώρησαν στον δημοσιογράφο Ανταίο Χρυσοστομίδη μερικές, αν όχι οι περισσότερες, από τις πιο αναγνωρισμένες λογοτεχνικές προσωπικότητες στον κόσμο. Κι αυτό διότι δεν πρόκειται για  τυπικούς και μονοδιάστατους διαλόγους όπως εκείνους που διαβάζουμε στα περιοδικά αλλά για συζητήσεις που καλύπτουν σε βάθος, και με την ιδιαίτερη προσωπική ματιά του εκάστοτε συγγραφέα, πολλά θέματα εκτός από την λογοτεχνία - πολιτική, κοινωνία, επιστήμη, διαπροσωπικές σχέσεις κ.λπ. Εξού και οι δύο τόμοι της σειράς μπορούν κάλλιστα να χαρακτηριστούν ως μια συλλογή ανεπίσημων βιογραφικών ή ακόμη και δοκιμίων για τον άνθρωπο, τον σύγχρονο κόσμο και την ιστορία. Μπορούν, επίσης, να θεωρηθούν το προσωπικό ημερολόγιο του Ανταίου Χρυσοστομίδη κατά την διάρκεια των ταξιδιών και των γυρισμάτων για την ομότιτλη εκπομπή που παρουσίαζε μαζί με την Μικέλα Χαρτουλάρη στη παλαιά ΕΤ1.

Γράφοντας, επιτέλους, ετούτο το κείμενο διαπίστωσα πως τα δύο βιβλία διαφοροποιούνται αρκετά από άλλα ομοειδή στο ότι ο Ανταίος Χρυσοστομίδης καταφέρνει να πιάσει και να καταγράψει το twist της στιγμής - εκείνη την μικρή off the record λεπτομέρεια που δίνει χροιά στα λεγόμενα των συνεντευξιαζομενων και η οποία δεν φαίνεται στις οθόνες της τηλεόρασης. Για παράδειγμα, το στυφό, αφ' υψηλού ύφος του Τζον Μπάνβιλ που αποδείχθηκε, τελικά, πως έκρυβε ένα γκρινιάρικο χιούμορ  κι έναν φιλόξενο οικοδεσπότη - όπως γράφει ο Χρυσοστομίδης στον πρόλογο του πρώτου τόμου των Κεραιών, όταν το τηλεοπτικό συνεργείο τον επισκέφτηκε στο σπίτι του για γυρίσματα, ο Μπάνβιλ "έφτιαξε για χατίρι μας την πιο άτεχνη αλλά και την πιο συγκινητική μακαρονάδα που έχω φάει στην ζωή μου." Εκτός από το περιστατικό με την Ναντίν Γκόρντιμερ,  μου αρέσει να διαβάζω κι εκείνο της Χέρτα Μίλλερ και το πώς η έμφυτη ευγένεια και η επιμονή του έγκριτου μεταφραστή και πλέον συγγραφέα κατάφερε να κάμψει την αντίστασή της για συνεντεύξεις και να εμφανιστεί στις κάμερες της εκπομπής. 

Και οι δύο τόμοι αναδεικνύουν την ανθρώπινη, εγκόσμια διάσταση των διακεκριμένων συγγραφέων αλλά και του Ανταίου Χρυσοστομίδη, του ανθρώπου πίσω από τις λεπταίσθητες μεταφράσεις του Αντόνιο Ταμπούκι (όλα τα έργα του που κυκλοφορούν στα ελληνικά), του Ίταλο Καλβίνο, του Κούρτσιο Μαλαπάρτε, του Αλμπέρτο Μοράβια, του Ντάριο Φο και άλλων σπουδαίων Ιταλών συγγραφέων. Tου ανθρώπου που μας σύστησε τους κορυφαίους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας μέσα από την ομώνυμη σειρά των εκδόσεων Καστανιώτη. Και ο οποίος, ως συγγραφέας, με την αμεσότητα της αφτιασίδωτης γραφής του, πείθει όχι μόνο την επιμελήτρια των τόμων αλλά και τον κάθε επίμονο αναγνώστη πως "... η λέξη τασάκι είναι το ίδιο αξιοπρεπής με τη λέξη σταχτοδοχείο."

Κι αυτό είναι που, εντέλει, μένει - το έργο και το πάθος του για τη λογοτεχνία. Κρατώ, επίσης, τη δυνατή, ζεστή χειραψία του και την αφιέρωσή του στην δεύτερη σελίδα του πρώτου τόμου των Κεραιών όπου δεν έχει έχει βάλει τελεία.

Σαν να το ήξερε· ή μάλλον ένας άνθρωπος της λογοτεχνίας το γνωρίζει καλά - there's no real ending in this. No fullstop.







Σημείωση: Στην αφιέρωση έχουν σβηστεί ονόματα προσώπων & τόπων.