Don't judge this book by its cover
Ο Τσέχωφ είναι αδυναμία μου. Έτσι, μόλις είδα στις προθήκες το διήγημά του "Η κυρία με το σκυλάκι" σε αυτόνομη και πολύ προσεγμένη έκδοση (σε μετάφραση και με εισαγωγή της Έφης Κορομηλά, Μελάνι, 2011) δεν πρόσεξα ιδιαίτερα το εξώφυλλό του, ούτε καν το φυλλομέτρησα. Για την ακρίβεια, το χέρι πήγε μόνο του - μετά από διαβάσματα παιδαγωγικού περιεχομένου, ένας Τσέχωφ είναι ό,τι καλύτερο για να "μπω" ξανά στην λογοτεχνία.
Είναι καλοκαίρι και οι δύο πρωταγωνιστές του διηγήματος κάνουν τις διακοπές τους στην Γιάλτα. Ο Ντμίτρι Ντμίτριτς Γκούρωφ είναι ένας Μοσχοβίτης φιλόλογος που δουλεύει σε τράπεζα. Παντρεμένος από είκοσι ετών, έχει βαρεθεί την έγγαμη ζωή κι εμπλουτίζει το βίο του με περιστασιακές σχέσεις. Η Άννα Σεργκέεβνα, μια αριστοκράτισσα από την επαρχία, παραθερίζει χωρίς τον σύζυγο που έχει μείνει πίσω λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Μόνη συντροφιά της και αφορμή για την γνωριμία των δύο, ένα σκυλάκι σαλονιού.
Συναισθηματικά ευέλικτος και επίκτητος μισογύνης -άρχισε να θεωρεί τις γυναίκες "κατώτερο είδος" λίγο μετά τον γάμο του- ο Γκούρωφ είναι διαμετρικά αντίθετος στον χαρακτήρα με την κατά πολύ μικρότερή του σε ηλικία Άννα που παρουσιάζεται ευαίσθητη και με ισχυρές ηθικές αναστολές. Παρ' όλη την αντίθεση, ωστόσο, ξεκινούν έναν δεσμό με καθορισμένη ημερομηνία λήξης. Καθώς όμως οι αναμνήσεις δρουν υποδόρια, ο Γκούρωφ, μετά την επιστροφή του στη Μόσχα, θα διαπιστώσει έκπληκτος, κάπου ανάμεσα στην καθημερινότητα και στα ξενύχτια που συνεχίζει να επιδίδεται, ότι είναι πραγματικά ερωτευμένος με την Άννα. Σε ένα επαγγελματικό ταξίδι στην πόλη όπου μένει η Άννα θα επιδιώξει να την συναντήσει σε μια θεατρική παράσταση την οποία εκείνη παρακολουθεί με τον σύζυγό της. Η Άννα τον αποδιώχνει τρομαγμένη. Μετά από αυτό, όμως, ανταποδίδει τα συναισθήματά του με μια δική της επίσκεψη στην Μόσχα όπου ξεκινούν εκ νέου τον δεσμό τους.
Πρόσεξα το εξώφυλλο του ολιγοσέλιδου αυτού βιβλίου για πρώτη φορά μόλις το τελείωσα. Η εικόνα του προέρχεται από το παιδικό βιβλίο "Συρανό" της Ρεμπέκα Ντωτρεμέρ (Μεταίχμιο, 2007). Κανονικά, θα έπρεπε να χαρώ μιας και έβλεπα με σάρκα και οστά μια ιδέα που είχα χρησιμοποιήσει παλιότερα σε μία από τις αναρτήσεις μου, αλλά δυστυχώς. Αν θεωρήσουμε πως το εξώφυλλο αντιπροσωπεύει, ή δίνει μια βάσιμη εντύπωση για το περιεχόμενο ενός βιβλίου, το συγκεκριμένο ταιριάζει μεν με τον ρομαντισμό της Άννας Σεργκέεβνα, σε προϊδεάζει ωστόσο, για μία παιδικής υφής ιστορία ή έστω κάτι απλοϊκό, πράγμα που βεβαίως δεν ισχύει.
"Η κυρία με το σκυλάκι" είναι μία σύντομη μα έντονη ερωτική ιστορία μεταξύ ενηλίκων που κλιμακώνεται σε τέσσερα στάδια και είναι ίσως, όπως διαβάζω, το αρτιότερο διήγημα του Τσέχωφ. Ο Ρώσος συγγραφέας είναι γνωστός για το πόσο παραστατικός και ταυτόχρονα λιγόλογος είναι ενώ στα έργα του δεν ηθικολογεί και δεν επικρίνει τις ανθρώπινες αδυναμίες - μεγάλα ατού και τα δύο στην συγγραφή. Ένα τρίτο είναι πως οι χαρακτήρες του, οι οποίοι αν και συνήθως βρίσκονται στο τέλος με πληγωμένο τον εγωισμό και την περηφάνειά τους παραμένουν όρθιοι και δέχονται τις συνέπειες των πράξεών τους - και ο Γκούρωφ και η Άννα έχουν συνειδητοποιήσει την αναπόφευκτη κατάσταση στην οποία ζουν και συζητούν για να βρουν μία λύση για την μελλοντική κοινή πορεία τους.
Το διήγημα δεν είνα καθόλου θλιβερό ή μελοδραματικό. Είναι απλώς ρεαλιστικό και με μία δόση από Χάνεκε και το Cashe του - οι δύο πρωταγωνιστές "... βλέπουν καλά πως είχαν μπροστά τους έναν μακρύ, πολύ μακρύ δρόμο, και πως τα δύσκολα και πολύπλοκα μόλις τώρα άρχιζαν." Και σ΄ αυτό το ανοιχτό τέλος, ο Τσέχωφ αφήνει τον κάθε αναγνώστη να "βάλει" την δική του εκδοχή.
Το διήγημα δεν είνα καθόλου θλιβερό ή μελοδραματικό. Είναι απλώς ρεαλιστικό και με μία δόση από Χάνεκε και το Cashe του - οι δύο πρωταγωνιστές "... βλέπουν καλά πως είχαν μπροστά τους έναν μακρύ, πολύ μακρύ δρόμο, και πως τα δύσκολα και πολύπλοκα μόλις τώρα άρχιζαν." Και σ΄ αυτό το ανοιχτό τέλος, ο Τσέχωφ αφήνει τον κάθε αναγνώστη να "βάλει" την δική του εκδοχή.
