Thou Spirit given

 

Θα μπορούσε να είναι ένα κινηματογραφικό mystery thriller – ένα έγκλημα στην αρχή και έντονη δράση, στη συνέχεια, με αργή κλιμάκωση, ανατροπές, χιούμορ και σασπένς μέχρι την ανακάλυψη του ενόχου. Οι πρωταγωνιστές δε, αρκετοί και διακριτοί – οι καλοί, όπως ο επιθεωρητής που αναλαμβάνει την υπόθεση· οι κακοί, που κρύβουν στοιχεία και προσπαθούν να εμποδίσουν την έρευνά του, και  αρκετοί, ενδιάμεσων αποχρώσεων, τύποι.

Όχι όμως ένα συνηθισμένο thriller. Ο Χαμ, είναι ένας τόσο αποτυχημένος ντετέκτιβ που δεν μπορεί να ελέγξει ούτε τα συναισθήματά του κι αυτό του δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα. Συν ένα ακόμη: δεν έχει άλλη επιλογή παρά να συνεργαστεί με τον συνήθη εχθρό του. Μάλλον, ένα πρωτότυπο animation thriller – ο συνδυασμός των καρτουνίστικων ασπρόμαυρων σκίτσων με τα Op-Pop πολύχρωμα προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον έως ενθουσιασμό, και μια παιγνιώδη διάθεση παρά την αγωνία της υπόθεσης καθώς ο Χαμ και η βοηθός του έχουν μόνον δώδεκα ώρες για να ανακαλύψουν όχι μόνον αυτόν που τραυμάτισε τον Βινς αλλά και τα ακρωτηριασμένα μέλη του ώστε να επανασυγκολληθούν.

Εάν, όμως, στον ρόλο του θύματος, που είναι μουσικοκριτικός, βάλετε έναν λαγό με βιαίως κομμένα τα δυο του αυτιά· έναν χαμαιλέοντα στον ρόλο του επιθεωρητή κι ένα θηλυκό κουνούπι σε εκείνον της πολύτιμης Σνουπ, θα έχετε στα χέρια σας το "Κλεμμένα Αυτιά" ( Μικρή Σελήνη, 2021 )  – μία ιστορία μυστηρίου που απαρτίζεται αποκλειστικά από ζώα του δάσους και η οποία απευθύνεται σε παιδιά από επτά χρονών και άνω. Αυτό, υποθέτω, συμπεριλαμβάνει και τους ενήλικες καθώς το κείμενο του Φώτη Δούσου δεν είναι σε τίποτα υποδεέστερο ενός αστυνομικού μυθιστορήματος ενηλίκων – η διάρθρωση της ιστορίας  είναι κρουστή, με μαθηματική, λες, συνάφεια και πειθαρχία ενώ η έλλειψη κάθε υπαινιγμού για τον πραγματικό ένοχο αυξάνει την ένταση της αγωνίας και παρασύρει τους αναγνώστες στο σύμπαν του Χαμ που κινείται ενάντια στον χρόνο για να εξιχνιάσει το μυστήριο. 

 Όπως και σε ένα παραδοσιακό thriller ενηλίκων, η αναζήτηση της αλήθειας και η λύση του εγκλήματος γίνονται στο πλαίσιο της λογικής που εκφράζεται με σκέψεις, παρατηρήσεις και διαλόγους έξυπνα, στακάτα και ρεαλιστικά. Η δε γλώσσα που  χρησιμοποιεί ο συγγραφέας είναι χωρίς εκπτώσεις και γλυκανάλατες προσαρμογές – πλούσια, ρέουσα και συνεκτική, με "δύσκολες" λέξεις, συνδηλώσεις, νοήματα και ιδέες, όπως πχ η δικαιοσύνη, η δημοκρατία σε αντιπαραβολή με την ολιγαρχία και η ευγονική. Το βιβλίο, ωστόσο, είναι απολύτως εύληπτο και διασκεδαστικό. Και, ως αλληγορία για τα ανθρώπινα, υπερβαίνει το μονοδιάστατο των λέξεων – ο Φώτης Δούσος μιλά με ευθύτητα και ευστροφία για τις  διάφορες λειτουργίες της ζωής σε μια μικρή κοινότητα και τις σχέσεις μεταξύ των μελών της. Χρησιμοποιεί με ευφυία το φυσικό χαρακτηριστικό του χαμαιλέοντα να αλλάζει χρώματα και να προσαρμόζεται στο περιβάλλον του για να μιλήσει για τα συναισθήματα, όπως και για τις διάφορες αποκλίσεις ενός χαρακτήρα. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η επιλογή του να ασχοληθεί με την κριτική (υπάρχουν υπόνοιες πως ίσως ο δράστης είναι ένας από αυτούς που δέχτηκαν την αρνητική κριτική του Βινς), όπως και ο τρόπος που ανατέμνει τις διάφορες στερεοτυπικές συμπεριφορές για να τις καταρρίψει  με χιούμορ κι ενσυναίσθηση.  

Η πρωτότυπη, σχεδόν εκκεντρική εικονογράφηση της Στέλλας Στεργίου είναι ένα από τα ατού της έκδοσης. Αν και δεν συμβάλει στην εξέλιξη της πλοκής, εξάπτει την περιέργεια των μικρών αναγνωστών προσδίδοντας  στο κείμενο  μια ξεχωριστή  αίσθηση που προάγει την ανάγνωση ενώ προσθέτει και στον οπτικό γραμματισμό των παιδιών. Το όλο σύνολο δε, ασκεί το βλέμμα τους στην εικαστική αισθητική.

Δεν θα αποκαλύψω το τέλος της υπόθεσης. Μόνο πως είναι μία έκδοση που πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως –  η εικονογράφος εδρεύει σε άλλη χώρα, ο συγγραφέας σε άλλη πόλη και η art director με την εκδότρια, που βρίσκονταν στην ίδια, δεν μπορούσαν να συναντηθούν εξαιτίας, φαντάζομαι, των lockdowns. Και τον επόμενο χρόνο συμπεριλήφθηκε στις βραχείες λίστες για το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου. Καθόλου άσχημα για ένα βιβλίο που μπορεί να σου αλλάξει, προς το καλύτερο, την διάθεση – ατόφια ψυχαγωγία που υπογραμμίζει με ευστροφία αξίες και ανάγκες, μεταξύ άλλων, της λογικής, των δύσκολων συνεργασιών και της ομαδικότητας· του να ανήκεις κάπου, να πιστεύεις στον εαυτό σου και να επιλέγεις τον δρόμο σου.

Μπορεί, επίσης, να σου υποβάλλει, κατά κάποιο τρόπο, τις αντίστοιχες, ελαφρώς αργοπορημένες, ευχές για τον νέο χρόνο: 

έμπνευση και καλές αναγνώσεις! 

Και, βεβαίως, τα αυτιά μας και το ανάμεσό τους στην θέση τους! 

*

 

 

Σημειώσεις: Ο τίτλος της ανάρτησης είναι στίχος από το Tamerlane του Edgar Allan Poe: "O, human love! thou spirit given / On Earth, of all we hope in Heaven!" / Το πρώτο εικαστικό της ανάρτησης είναι η Έκρηξη (1965, -66) του Roy Lichtenstein. Τα άλλα δύο, από την εικονογράφηση του βιβλίου.