Της Ζωρζ...

Γνώρισα την Ζωρζ Σαρή  πίσω στο 1985, όταν πρωτοδιάβασα το "Το ψέμα". Αργότερα, τα εφηβικά απογεύματά μου τα σημάδεψε ο τηλεοπτικός "θησαυρός της Βαγίας" της. Την ξανασυνάντησα αναγνωστικά πολύ αργότερα με το "Τότε..." (Πατάκης, 2004). Όμως, παρ' όλα τα βιβλία που μεσολάβησαν στο ενδιάμεσο, "το Ψέμα" παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά κι αγαπημένα βιβλία της βιβλιοθήκης μου. 

Αντιγράφω την υπόθεση: "Οι γονείς της Χριστίνας χωρίζουν και η μητέρα της αναγκάζεται να μετακομίσει στην Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη, για να βρει δουλειά. Εκεί την περιμένει μια οικογένεια συγγενών της και τη βοηθά να πιάσει δουλειά ως θυρωρός σε πολυκατοικία, όπου και μένει σε ένα υπόγειο. Όταν η Χριστίνα πάει να βρει τη μητέρα της για να μείνει μαζί της, απογοητεύεται από το νέο της σπίτι και τον καινούριο τρόπο ζωής της. Έτσι, στο καινούριο της ακριβό σχολείο, όπου διδάσκει ο θείος της ο Γιώργος και εκείνη φοιτά δωρεάν, γνωρίζει νέους φίλους, αλλά διστάζει να τους «ανοιχτεί» και να τους πει την αλήθεια για ό,τι συμβαίνει στη ζωή της. Ακόμη και η ξαδέρφη της η Ρέα, την οποία γνωρίζει για πρώτη φορά, αγνοεί την αλήθεια, με αποτέλεσμα ορισμένες φορές να την αμφισβητεί. Η Χριστίνα γίνεται για πολλούς η «καινούρια», η «ψηλομύτα», η «απόμακρη», αλλά κερδίζει και έναν καλό φίλο, τον Αλέξη. Ο Αλέξης τη βοηθά να αποκτήσει ξανά τη χαμένη της ισορροπία, να αποκαταστήσει την εικόνα της, την εμπιστεύεται και την οδηγεί στην αποκάλυψη της αλήθειας."

Η Ζωρζ Σαρή ήταν πρωτοπόρος  στην νεανική λογοτεχνία καθώς, όπως έκανε και η πολύ καλή της φίλη Άλκη Ζέη, χρησιμοποίησε στα βιβλία της βιωματικά στοιχεία ανάμεικτα με κοινωνικές, ιστορικές και πολιτικές αναφορές.  Η γραφή της "ζωντανή", ρεαλιστική, άμεση, όμοια με την προφορικότητα της απτής καθημερινότητας και γεμάτη με την ειλικρίνεια που απαιτούν τα παιδιά, με ενθουσίασε. Θυμάμαι πως όταν το διάβαζα, "μίλαγα" στην Χριστίνα και προσπαθούσα να την πείσω να αποκαλύψει την αλήθεια. Είχα πιστέψει την συγγραφέα με την αφέλεια της παιδικότητας και την ορμή της εφηβείας που μόλις άρχιζε - το ένστικτο άλλωστε αναγνωρίζει πάντα την αξία.  Τότε αποφάσισα πως δεν μου χρειάζεται το ψέμα γιατί δημιουργεί περιττές παρεξηγήσεις - εκτός, βεβαίως από τα μικρά, λευκά ψέματα που χρησιμοποιώ για να προστατεύσω τους άλλους, ενίοτε και τον εαυτό μου. Έπαψα, επίσης, να κρίνω από τα φαινόμενα κι άρχισα να προσπαθώ, να επιμένω για ουσιαστικές, γερές φιλίες, πέρα από τις πρώτες και δεύτερες εντυπώσεις - μια συνήθεια που, μαζί με εκείνη της καλής λογοτεχνίας που η Ζωρζ Σαρή μού έμαθε με τα βιβλία της, συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ασχέτως του εκάστοτε αποτελέσματος. 

Η λογοτεχνία, είναι αλήθεια, ότι με αυτόν τον τρόπο αλλάζει τον κόσμο - αλλάζει τους ανθρώπους που ξέρουν να διαβάζουν κι αυτοί με τη σειρά τους φέρνουν την αλλαγή. Και είναι επίσης αλήθεια πως όποιος φεύγει από την γη δεν πεθαίνει· αρκεί να τον θυμούνται οι άνθρωποί του. Ζει, μάλιστα, πολύ περισσότερο σαν αερικό στην μνήμη τους και σημάδι στην ψυχή τους απ' ότι φορώντας την φθαρτή ύλη του, το σώμα. Μόνο που σήμερα, η τελευταία μέρα της Ζωρζ Σαρή θα ήθελα να ήταν ένα, έστω και  χρωματιστό, ψέμα.

Σημείωση: Το βιβλίο της φωτογραφίας είναι η 8η έκδοσή του από τον Κέδρο (πρώτη έκδοση 1974) και η συγγραφέας το έχει αφιερώσει στη Ninette. Το εξώφυλλό του όπως και η εσωτερική ασπρόμαυρη εικονογράφιση είναι της Νίνας Σταματίου. Το μαύρο σημάδι που διακρίνεται στην φωτογραφία είναι από το αυτοκόλλητο χαρτάκι της τιμής που προσπάθησα, ανεπιτυχώς όπως φαίνεται, να ξεκολλήσω.